𝘃𝗶𝗮 𝗝𝗲𝘃𝗶𝗻 𝗔𝗹𝗳𝗿𝗲𝗱 𝗙𝗼𝗹𝗹𝗮𝗻𝘁𝗲, 𝗣𝗿𝗲𝘀𝘀𝗿𝗼𝗼𝗺 𝗣𝗛
Siya’y hindi madalas mapansin.
Tahimik kung maglakad, tila ayaw istorbohin. May bitbit na lumang folder at kwaderno, panulat na ubos na ang tinta, at mukha ng isang estudyanteng sanay na sa mga salitang pilit na binubura. Si Lira—manunulat ng pahayagang pampaaralan. Hindi man kilala ng karamihan, hindi man binabati sa daan, ngunit laging nandoon tuwing may kailangang isulat na hindi kayang sabihin ng iba.
Siya’y nasisilayan ko sa mga gilid ng pasilyo, sa sulok ng silid-aklatan, palaging sumusulat, at palaging tahimik. Siya’y hindi hinahanap ng liwanag, ngunit siya ang nagsisilbing ilaw sa bawat kwento ng mga nililimutan.
Minsan, nasulyapan ko siya sa loob ng silid ng publikasyon. Mag-isa. Ang mga papel sa mesa’y puno ng marka—may pula, may bura. Ngunit sa gitna ng kalat, nandoon ang kaniyang kamay—patuloy na sumusulat. Hindi siya sumusuko. Sa kabila ng mga paulit-ulit na “huwag mo na ’yan isama,” “delikado ’yan,” at “baguhin mo ito,” patuloy pa rin siyang nagtatala.
Hindi dahil gusto niyang maging tanyag. Kundi dahil hindi niya kayang tumahimik.
May mga ulat siyang hindi kailanman nailimbag. Mga kwentong isinantabi bago pa man mabuo. Mga artikulong pinilas, tinakpan, at binura—dahil may mga katotohanang ayaw kilalanin.
Ngunit hindi niya isinara ang kuwaderno. Hindi niya itinapon ang lumang kopya. Siya’y hindi tumigil.
Habang ang iba’y pinili ang katahimikan, pinili niyang mag-ingay kahit walang nakikinig.
Habang ang iba’y lumihis sa panganib, pinili niyang sumulat kahit walang kasiguraduhang mailalathala.
Dahil sa kaniyang pananaw, ang pagsusulat ay hindi karangalan—kundi isang mabigat na tungkulin. Isang pag-aalay ng sarili sa salitang totoo, kahit hindi komportable at kahit hindi palakpakan.
Tahimik ang kaniyang mundo, pero hindi kailanman pipi ang kaniyang panulat. Sa bawat salitang isinisingit niya sa pagitan ng pahina, may piraso ng katotohanang pilit ibinabaon. At sa bawat paglalathala, tila may katahimikang nilalagot—dahil may isang tulad niya na hindi natutong umayon.
Hindi siya nagtataas ng tinig, pero sa kaniyang pagsusulat, may gumigising.
May nagigising.
Siya ang pumipigil sa tuluyang pananahimik.
Hindi lahat ng bayani ay nasa unahan. Minsan, sila’y nasa pinakadulo ng pahina—tahimik, pilit, at patuloy na umuukit ng mga salita sa gitna ng kawalang-kasiguruhan.
At habang marami ang pinipiling tumalikod, siya’y nananatili. Sa papel. Sa silid. Sa katahimikan. Sa panulat.
Kaya sa bawat estudyanteng tulad niya, na araw-araw lumalaban gamit ang mga salitang hindi rin sigurado kung maririnig—isang bagay ang tiyak na malinaw:
Na ang kanilang pag-iral ay hindi karaniwan.
Na ang kanilang tapang ay hindi maingay, ngunit totoo.
Na ang kanilang panulat ay hindi itinutok, ngunit palaging tumatama.
Dahil sa dulo ng bawat tahimik na laban, ang nananatili ay hindi pangalan—kundi ang pinagpalang paninindigan.
