via Alexis Pabello, Pressroom PH
Sa unang patak ng ulan, may mga batang nagtatampisaw sa kalsadang unti-unti nang nalulunod sa tubig. Masaya sila sa simula, para bang laruan ang bawat patak na bumabagsak sa bubong. Ngunit sa ikalawang oras, lumalalim na ang baha, at ang mga batang ito’y kailangan nang buhatin ng kanilang magulang. Ang kasiyahan ay napalitan ng kaba: Paano kung tumaas pa? Paano kung bumalik ang mas malakas na ulan bukas?
Ganito ang tanawin sa maraming barangay sa bansa. Hindi na bago ang ganitong eksena—taon-taon, buwan-buwan, kahit pa may ipinangakong proyekto ang gobyerno para pigilan ito. Ang tinaguriang “flood control project” na sana’y sagot sa pagkalunod ng mga kalsada, ngayo’y mistulang alamat na lang. May plano sa papel, may budget na inilaan, pero sa aktuwal, tubig pa rin ang pumapasan ng sambayanan.
Habang ang mga maralitang pamilya’y nagtatanggal ng putik sa kanilang dingding, may ibang kabataan namang abala sa pagpo-post ng kanilang OOTD—nakasakay sa bagong sasakyan, may hawak na bag na kasing presyo ng isang taon ng matrikula. Ang masakit? Sila ang tinatawag na iskolar ng bayan, hindi dahil sa husay sa pag-aaral, kundi dahil ang kanilang pag-iral ay pinopondohan ng pawis ng taumbayan. Mga “nepo baby”—mga anak ng politiko na hindi kailanman sumayad ang paa sa baha, sapagkat naka-aircon ang kanilang mundo.
“Flood control project” daw, pero kung titingnan ang kalsada tuwing tag-ulan, para itong nilubog sa sariling luha ng mga Pilipino. Ang pondo? Saan napunta? Sa mga sasakyang kikinang-kinang. Sa mga bahay na hindi tinatablan ng baha. Sa mga bakasyong ikinukubli sa likod ng salitang hard work, kahit na ang tunay na “hard work” ay nakikita lamang sa mga drayber na kumakayod sa gitna ng traffic, sa tindera na binabaha ang puwesto, at sa manggagawang pumapasok kahit hanggang tuhod ang tubig.
At dito nagiging mas makatao ang usapan. Dahil sa tuwing may proyektong binubulsa, hindi lang pera ang nawawala—kasama ring nawawala ang tiwala. Nawawala ang ginhawa. Nawawala ang seguridad ng bawat pamilya na umaasang ligtas sila sa susunod na unos.
Sa totoo lang, hindi tayo natatalo ng ulan. Hindi tayo binabaha ng bagyo. Ang talagang nagpapalubog sa atin ay ang mga lider na piniling ilubog ang kamay sa kaban ng bayan.
Kung tunay na may malasakit, dapat sana’y bawat pisong kinuha sa buwis ay may kaakibat na tulay, kanal, at dike na nagtatanggol sa atin. Ngunit sa halip, ito’y naging “luxury tax” para sa mga anak ng mga politiko—mga batang hindi pa nakakapaghirap, pero sanay nang magpakasarap.
Ang tanong: hanggang kailan? Hanggang kailan tatanggapin ng sambayanan na ang pagbaha ay bahagi na lang ng buhay ng Pilipino? Hanggang kailan natin iisipin na likas na sa bansa ang ganitong trahedya, gayong ang totoo, gawa ito ng tao—gawa ng korapsyon.
Sa huli, ang baha ay may katapusan kapag natuyo na ang langit. Pero ang baha ng korapsyon—kung hindi mapipigil—ay mag-iiwan ng sugat na mas malalim pa sa tubig. At baka dumating ang araw, hindi na lang tubig ang aangat sa atin, kundi ang sama ng loob at galit ng bayan.