via Girlie Anne Cornelio, Pressroom PH
Isang nakagugulat na balitang siyentipiko ang nagdulot ng pagkamangha at pangamba sa marami: mas bumibilis na ang ikot ng mundo, ayon sa naitala noong Hunyo 9 taong kasalukuyan. Sa simpleng salita, umiiksi na ang bawat araw — at ito’y hindi isang kathang-isip o metapora. Ito ay isang literal na pangyayari na napatunayan ng mga eksperto sa agham.
Mula noong 2020, bahagyang mas mabilis ang pag-ikot ng ating planeta kaysa karaniwan. Ngunit ayon sa pinakabagong mga obserbasyon ng mga Geophysicist, ang ating planeta, ang Earth, ay naitala kamakailan ngayong taon, 2025, ang pinakamaikling araw sa kasaysayan ng modernong pagsusukat — mas maikli ng ilang milisegundo sa karaniwang 24 na oras. Maaaring tila maliit lang ang numerong ito, ngunit sa likod nito ay may malalim na epekto sa teknolohiya, kalikasan, at maging sa ating sariling katawan.
Ang Earth ay karaniwang umiikot sa sarili nitong axis bawat 24 na oras. Subalit, ayon sa mga siyentipiko, hindi laging pare-pareho ang bilis ng pag-ikot ng ating planeta. Sa mga nakalipas na dekada, bahagyang bumabagal ang ikot nito. Pero ngayon, isang kabaliktarang pangyayari ang naitala.
Ang bilis ng pag-ikot ng mundo ay unti-unting bumibilis, isang phenomenon na nagmula sa iba’t ibang natural na proseso. Ayon sa mga pag-aaral, isa sa mga pangunahing dahilan nito ay ang paggalaw ng likidong core ng Earth. Napag-alaman na ang inner core ng planeta ay maaaring magbago ng direksyon at bilis ng pag-ikot, na direktang nakaaapekto sa pangkalahatang galaw ng mundo.
Bukod rito, ang pagkatunaw ng mga polar ice caps dahil sa global warming ay nagdudulot ng pagbabago sa distribusyon ng masa ng mundo, kaya’t mas bumibilis ang pag-ikot ng Earth. Malalakas na lindol, tulad ng nangyari sa Chile noong 2010, ay may kakayahang bahagyang baguhin ang axis ng mundo at pabilisin ang pag-ikot nito. Kasabay nito, ang pagtaas ng lebel ng karagatan ay nagdudulot din ng pagbabago sa balanse ng mundo.
Hindi rin dapat kaligtaan ang mga pagbabago sa atmospheric pressure, na bagama’t maliit, may direktang epekto sa bilis ng pag-ikot ng mundo. Lahat ng ito ay nagpapatunay na ang mundo ay isang buhay at dinamikong sistema na sensitibo sa mga pagbabago.
Ang pagbilis ng pag-ikot ng planeta ay may malawak na epekto. Sa teknolohiya, naapektuhan ang mga sistemang umaasa sa eksaktong oras gaya ng GPS, satellite communication, at stock trading. Dahil dito, pinag-aaralan ng mga eksperto ang posibilidad ng “negative leap second,” isang hakbang na hindi pa nagagawa noon, para maitama ang oras.
Sa kalikasan, ang pagbabago ng bilis ng mundo ay maaaring makaapekto sa klima at mga paggalaw ng tubig sa dagat. Sa tao naman, posibleng maapektuhan ang biological clock o circadian rhythm, na mahalaga sa kalusugan at gising-patulog na siklo.
Bagama’t maliit ang pagbabago sa pag-ikot, ang epekto nito ay nagkatitipon at maaaring magdulot ng seryosong pagbabago sa hinaharap. Kaya’t mahalaga ang patuloy na pag-aaral, pagbabantay, at paghahanda sa mga pagbabagong dala ng siyensiya at kalikasan upang masiguro ang kaligtasan at kaayusan ng mundo.
Ang kasabihang “Time flies” ay tila totoo na ngayon — at ito’y sinusuportahan mismo ng siyensiya. Habang patuloy na umiikot ang ating planeta nang mas mabilis kaysa dati, marapat lamang na umikot din ang ating pag-unawa, pag-iingat, at pakikiangkop sa mga pagbabagong ito.
Sa mundong paikot at pabago-bago, ang pinakaepektibong armas natin ay kaalaman — at ang pagkilala na ang bawat ikot ng mundo ay may kakambal na responsibilidad.
Maaaring hindi gaanong tunog ang isang segundo, ngunit sa 2029, maaari nitong baguhin ang takbo ng buong mundo
